به گزارش رجانیوز، در این گزارش به تخلفات عدیده در مؤسسه مالی و اعتباری توسعه براساس گزارش کارشناسی بانک مرکزی اشاره شده است.

اما در حالی که هنوز از انگیزه‌های روزنامه کروبی برای انتشار این گزارش اطلاعی در دست نیست، رجانیوز، ضمن بازانتشار این گزارش مورد تأیید بانک مرکزی، پیشنهاد می‌شود حال که این روزنامه در این اقدام پیشقدم شده است، می‌تواند از منابع خود در بانک مرکزی سراغ برخی گزارش‌های دیگر مانند تسهیلات دریافتی توسط توسط میرسلیم از مشاوران ارشد کروبی و یکی از پشتیبانان مالی وی را نیز جویا شود و نسبت به انتشار آن‌ها اقدام کند.

انتشار گزارشی در تأیید و اثبات اظهارات 3 سال قبل دکتر احمدی‌نژاد در حالی در روزنامه مهدی کروبی انجام می‌شود که کروبی در مناظره انتخاباتی خود با احمدی‌نژاد به وی درخصوص پرونده اردبیل و صادق محصولی وزیر کشور اتهاماتی وارد کرد که احمدی‌نژاد بلافاصله از وی خواست هرچه در این زمینه اطلاعات دارد، در روزنامه‌ی خود منتشر کند و پای آن بایستد. با این حال، کروبی اگرچه گفته بود بعد از انتخابات، این اقدام را انجام خواهد داد، نه تنها به دلیل فقدان هرگونه سند و مدرکی، چنین ادعایی را منتشر نکرد، بلکه اکنون، تأییدیه یکی از افشاگری‌های 3 سال قبل رئیس‌جمهور را به‌عنوان تیتر یک روزنامه‌اش انتخاب می‌کند.

متن کامل گزارش منتشر شده در روزنامه اعتمادملی به شرح زیر است:

سخنرانی دوازدهمین روز مهرماه سال 1385 بعید است به این زودی‌ها از ذهن ما پاک شود. آن روز محمود احمدی‌نژاد، در جمع مردم نظرآباد در مورد داستان واگذاری سهام بانک پارسیان وتخلف عمده یک موسسه مالی و اعتباری سخن گفت. محمود احمدی‌نژاد در اجتماع مردم نظرآباد با انتقاد شدید از بروز فساد در نظام بانکی کشور به مردم مژده داد که دولت موفق شده است تا از بروز یک فساد اقتصادی بزرگ در این بانک جلوگیری کند.

در همین روز بانک مرکزی همزمان با سخنان رئیس‌جمهور اطلاعیه‌ای را منتشر کرد که بر اساس آن اعلام شد مدیرعامل بانک پارسیان برکنار شده است. در این اطلاعیه آمده بود: «در خصوص بانک پارسیان و موسسه اعتباری توسعه از یک سال پیش تخلفاتی صورت گرفته بود که پس از طی مراحل نظارتی و توجه نکردن به اخطار و تذکرهای داده شده بانک مرکزی اعضای هیات‌مدیره موسسه توسعه را مطابق قانون برکنار کرد و خود، مدیران صاحب صلاحیت را در آن موسسه مستقر کرد». اندکی بعد، مدیران بانک پارسیان، شکایت به دیوان عدالت اداری و دستگاه قضایی بردند و موفق شدند، حکم برائت بگیرند اما دیوان عدالت اداری، مدیران موسسه اعتباری توسعه را در یک نوبت محق دانست اما در نوبتی دیگر، حکم به صحت تصمیم بانک مرکزی داد.

پس از آنکه بانک مرکزی به اتهام تخلفات صورت گرفته، مدیرعامل و اعضای هیات‌مدیره موسسه اعتباری توسعه را برکنار کرد، آنها با ارائه درخواستی به شعبه 30 دیوان عدالت اداری خواستار نقض حکم بانک مرکزی شدند. دیوان عدالت اداری نیز در پی این درخواست، در ابتدا حکم به ابطال حکم بانک مرکزی و بازگشت هیات‌مدیره به موسسه ‌داد. براساس رای دیوان عدالت اداری در مورد نقض حکم بانک مرکزی مبنی بر خلع هیات‌مدیره قبلی موسسه مالی و اعتباری توسعه قرار شد اعضای قبلی هیات‌مدیره شامل خلیل زاده، سلماسی و مسیحیان در سمت‌های خود ابقا شوند. هیات‌مدیره جدید که از تیرماه سال 87 توسط بانک مرکزی منصوب شده بودند به همراه اسدالله امیراصلانی، مدیرعامل اسبق بانک ملی ایران که به عنوان سرپرست موقت منصوب شده بود، طبق این حکم دیوان معلق شده بودند.حیدر مستخدمین حسینی نیز که به عنوان مدیرعامل موسسه مشغول کار بود، همچنان مدیرعامل مانده و تصریح شده بود که حکم بانک مرکزی در مورد وی نافذ نیست.درخواست نقض تصمیم بانک مرکزی را چند نفر از سهامداران عمده موسسه مالی و اعتباری توسعه به دیوان عدالت اداری داده بودند. اما شعبه 30 دیوان عدالت اداری پس از گذشت چند روز از صدور حکمی مبنی بر نقض تصمیم بانک مرکزی، حکم قبلی را ابطال و تصمیم بانک مرکزی را درست خواند. به این ترتیب حکم بانک مرکزی در مورد هیات‌مدیره قبلی این موسسه به اتهام نقض قوانین بانکداری و وارد شدن به حیطه فعالیت‌هایی چون برج‌سازی، مورد تایید دستگاه قضایی قرار گرفت.

پس از آنکه تخلف گسترده موسسه اعتباری توسعه شامل اعلام غیر‌واقعی سود، تصرف در وجوه سپرده‌گذاران، اعطای تسهیلات خارج از حد مجاز و اعطای تسهیلات گسترده به اقوام وخویشان بود، توسط بازرسان بانک مرکزی محرز شد، رئیس‌جمهور دستور برکناری اعضای هیات‌مدیره این موسسه را صادر کرد. از آن روز تاکنون، کشمکش میان بانک مرکزی و سهامداران عمده موسسه اعتباری ادامه دارد این در حالی است که سهامداران خرد و بزرگ این موسسه و هزاران سپرده‌گذار آن در انتظار تصمیم نهایی و اعلام میزان تخلفات احتمالی موسسه به افکار عمومی هستند. در همین زمینه، عده‌ای از سهامداران موسسه اعتباری توسعه، گزارش مستندی از تخلفات برخی اعضای هیات‌مدیره را در تاریخ 23/6/1387 به طهماسب مظاهری، رئیس کل وقت بانک مرکزی ارائه کردند که در آن، حجم گسترده‌ای از تخلفات موسسه آشکار شده بود. ابعاد این گزارش به اندازه‌ای تکان دهند‌ه بود که طهماسب مظاهری آن را کشف بزرگ تخلف در بازار پولی کشور اعلام کرد. اکنون پس از گذشت چندماه پس از ارائه این گزارش، بخشی از ابعاد آن توسط هیاتی 5‌نفره شامل چند حسابرس شاخته شده یعنی آقایان فولادی، فرشچیان، شهسوارخجسته، خوشپور و ضیاء‌الملکی فاش شده و نشان از عمق فاجعه در بازار پول ایران دارد.

آغاز یک داستان

چهارراه جهان‌کودک، ساختمان بلند و گرانقیمتی که تابلوی بزرگی از یک موسسه اعتباری را بر آن آویخته‌اند. شاید شما سپرده‌گذار این موسسه بوده‌اید یا شاید روزگاری از آن وام گرفته‌اید. قدر مسلم اینکه بارها از جلوی این ساختمان گذشته‌اید. فکر می‌کنید در 10 سال گذشته پشت دیوارهای این ساختمان چه اتفاقاتی رخ داده؛ چه آدم‌هایی آمده‌ و رفته‌اند و مهم‌تر اینکه چه کسانی از این موسسه اعتباری، تسهیلات گرفته‌اند؟ گزارشی برای ما ارسال شده‌است که بخشی از این رفت‌و‌آمدها را افشاکرده و به گوشه‌ای از بده ‌و بستان‌های این موسسه مالی اشاره کرده است. پای این گزارش را 5 حسابرس نام‌آشنا امضا کرده‌اند. عیسی شهسوار‌خجسته که روزگاری رئیس سازمان امور مالیاتی بود. حسن خوشپور که در دسته مدیران ارشد سازمان مدیریت و رنامه‌ریزی قرار داشت، فرشچیان که روزگاری در بانک مسکن مدیریت می‌کرد و ضیاء‌الملکی که رئیس هیات‌مدیره بانک اقتصاد نوین بود و در نهایت آقای فولادی. گزارش آنها تکان‌دهنده است و فرد یا گروهی که آن را برای ما ارسال کرده‌، نوشته‌اند «مطالب عنوان‌شده، حاصل ماه‌ها تلاش شبانه‌روزی کارشناسان و حسابرسان خبره است که حجم بالای اختلاس و عمق فاجعه را نمایان می‌سازد.» وقایعی که در گزارش 132 صفحه‌ای به آن اشاره شده، مربوط به سال‌های 1376 تا 1385 است که جریان ورود و خروج تسهیلات و نقدینگی را در یک موسسه اعتباری، روایت می‌کند. فکر می‌کنید زمانی که شما در 10 سال گذشته از کنار این موسسه مالی می‌گذشته‌اید، چه اتفاقی در آن در حال رخ دادن بوده است.

موسسه چگونه شکل گرفت؟

نخستین بار، مجوز تشکیل این موسسه در 24 خردادماه سال 1373 از بانک مرکزی درخواست شد. قرار بود نامش «موسسه توسعه صنعت ساختمان» باشد اما زمانی که مجوز صادر شد، هیات موسس ترجیح داد نامش را به «موسسه اعتباری توسعه» تغییر دهد. این موسسه براساس مجوز بانک مرکزی اجازه داشت در چارچوب قوانین پولی و بانکی کشور همه‌جور عملیات پولی و ارزی انجام دهد. بانک مرکزی همچنین اجازه داده بود تا این موسسه به صورت تخصصی بتواند انواع خدمات پولی و بانکی در زمینه مسکن و عمران را ارائه کند. «موسسه اعتباری توسعه» خانوادگی به ثبت رسیده بود و زمانی که در تاریخ 15/6/1376 به صورت رسمی فعالیت خود را آغاز کرد، نام‌هایی چون ریاض انتصاری تطفی، خلیل خلیل‌زاده و شهرام سلماسی‌جاوید به ترتیب ریاست هیات‌مدیره و نایب‌رئیس هیات‌مدیره و مدیرعاملی آن را برعهده داشتند و خانم‌ها فیروزه محمودیان،‌هاجر پریچهر غفارتهرانی و سیمین امین‌درباری که به‌ترتیب همسران آنها بودند، در هیات‌مدیره موسسه عضویت داشتند. همین ترکیب تا مدت‌ها دست‌نخورده باقی ماند تا نخستین موسسه اعتباری کشور بیشتر از بنگاهی، خانوادگی و محدود به چند نام مشخص، باقی بماند. در این میان چیزی حدود 75 درصد سهام موسسه در اختیار خانواده‌های خلیل‌زاده و سلماسی قرار داشت و آنها بودند که بیشترین نقش را در راهبری موسسه داشتند.

هیات مدیره‌ای با دو عضو

اگر 75 درصد سهام موسسه یا شرکتی در اختیار دو مرد و همسران آنها باشد، طبیعی است که دیگران نباید انتظار مشارکت در تصمیم‌گیری را داشته باشند؛ گو اینکه در موسسه اعتباری توسعه، همین اتفاق رخ داده و بیشتر صورتجلسه‌ها را شهرام سلماسی و خلیل خلیل‌زاده امضا کرده‌اند در حالی که اساسنامه می‌گوید «جلسات هیات مدیره وقتی رسمیت دارد که لااقل چهار پنجم اعضای هیات مدیره در آن حضور داشته باشند.»

افزایش سرمایه، افزایش نقش

موسسه اعتباری توسعه با سرمایه 5 میلیارد ریال تاسیس شد و در گذر زمان افزایش یافت اما این افزایش سرمایه باعث شد سهم خانواده‌های سلماسی و خلیل‌زاده از 3/54 درصد در روزهای اولیه تاسیس به بیش از 75 درصد افزایش پیدا کند. دیدید که سهم خانوادگی آقای خلیل‌زاده و آقای سلماسی چقدر افزایش پیدا کرد اما جالب است بدانید که روند سودآوری موسسه تا سال 1383 قابل‌توجه بوده است. به‌طور مثال، میزان سپرده‌های جلب‌شده توسط این موسسه از رقم 8/623 میلیارد ریال در سال 1379 به رقم 3/7333 میلیارد ریال در سال 1386 رسید. البته براساس گزارشی که برای ما ارسال شده و آن را مطالعه کرده‌ایم، «بررسی روند دریافت سپرده‌ها و اعطای تسهیلات در کنار روند سود دریافتی از تسهیلات اعطایی و سود پرداختی [نشان می‌دهد] شکل‌گیری بحران مالی و نقدینگی که در سال 1383 اتفاق افتاده و تاکنون نیز ادامه دارد، منجر به زیان‌دهی موسسه شده است. یعنی در 8 سال گذشته، منبع اصلی تامین مالی و نقدینگی موسسه، سپرده‌های مردم بوده که در سرفصل‌های بدهکاران موقت و سود تعهدی بلوکه شده‌است.»

مگر چه اتفاقی در موسسه اعتباری توسعه رخ داده که به زیان‌دهی آن منجر شده است؟

تخلفات گسترده؟

به استناد گزارش بازرسی بانک مرکزی، موسسه اعتباری توسعه در سال 1382 به زیان‌دهی رسیده و با اعمال روش‌های غیراستاندارد و مغایر با اصول پذیرفته شده حسابداری و مقررات و ضوابط، عملکرد موسسه به طور واهی سودآور نشان داده شده است. در سال‌های 1382 تا 1384، عملیات پولی، بانکی و ارزی موسسه، با زیان مواجه بوده اما در همین سال، مبلغ 9/83 میلیارد ریال سود غیرواقعی و مغایر با ضوابط ناشی از اعطای تسهیلات اعلام شده است. با این حال مدیران موسسه، با وجود زیانی که در عملیات شرکت وجود داشته، از طریق تجدید ارزیابی شرکت سرمایه‌گذاری توسعه و ساختمانی برج‌آوران و با احتساب درآمد حاصل از فروش سهام این شرکت در سال 1385 و تسری آن به سال 1384، موسسه اعتباری توسعه را سودآور اعلام کرده‌اند. جالب آنکه وجوهی به عنوان سود سهام از محل سپرده سپرده‌گذاران به سهامداران پرداخت شده است. با توجه به اینکه حدود 75 درصد سهام موسسه اعتباری به جمع محدودی تعلق داشته، طبیعی است که سهم عمده‌ای از وجوه تقسیم شده،‌به این گروه از سهامداران پرداخت شده است. گزارش‌های هیات بازرسی بانک مرکزی نشان می‌دهد:

1- در وجوه موسسه اعتباری توسعه به منظور پرداخت سود واهی و اعطای تسهیلات خلاف واقع تصرف صورت گرفته است.

2- در اداره امور شرکت سرمایه‌پذیر، بدون داشتن حق اختیار و نمایندگی، دخالت غیراصولی شده‌است.

3- خارج از حدود مجاز و برخلاف ضوابط و مقررات، تسهیلات اعطا شده‌است.

4- ضوابط و مقررات اساسنامه موسسه اعتباری توسعه و شرکت‌های سرمایه‌پذیر رعایت نشده است.

5- به مقدار قابل‌توجهی، به اعضای هیات مدیره و وابستگان حقیقی و حقوقی آنها تسهیلات پرداخت شده‌است.

6- از منابع سپرده‌گذاران برای ایجاد شرکت‌های متعدد استفاده شده و درعین حال به این شرکت‌ها تسهیلات قابل‌توجهی پرداخت شده و مهم‌تر از همه اینکه، تسهیلات این شرکت‌ها با تسهیلات تازه، تسویه شده است.

تخلف در افزایش سرمایه

گزارش‌های رسمی نشان می‌دهد در جریان افزایش سرمایه موسسه اعتباری توسعه از رقم 5 میلیارد ریال به 10 میلیارد ریال، 100 میلیون تومان به آقای (س- س) به عنوان تسهیلات پرداخت شده در حالی که این فرد در زمان دریافت تسهیلات، 14 سال داشته است. نکته جالب اینکه رقم 100 میلیون تومان در تاریخ 2/12/1378 به حساب آقای (خ – خ) واریز شده تا صرف خرید 10 هزار سهم موسسه توسط خانواده آقای (ش- س) شود. البته آقای (ش- س) به نام اعضای خانواده‌اش 5 مورد وام دیگر به ارزش یک میلیارد تومان در سال 1378 دریافت کرده و صرف خرید سهام جدید موسسه اعتباری توسعه کرده‌است. همین تکنیک را یکی دیگر از مدیران ارشد موسسه استفاده کرده و در تاریخ 18/12/1378 برای فرزند 15 ساله‌اش (پ- خ) 100 میلیون تومان تسهیلات دریافت کرده و همچون همکارش این مبلغ را صرف خرید سهام تازه موسسه کرده‌است.

48 وام برای یک خانواده

در گزارش گروه بازرسی بانک مرکزی، جدولی از افراد خانواده برخی اعضای هیات مدیره موسسه وجود دارد که تسهیلات گرفته‌اند اما اطلاعات مربوط به آن ارائه نشده است. در این جدول، نام 48 شخص حقیقی و چند شرکت دیده می‌شود که همه آنها وابسته به خانواده‌های (ش – س) و (خ – خ) هستند.

مرحله سوم افزایش سرمایه

شرکت سرمایه‌گذاری توسعه و ساختمانی برج‌آوران در تاریخ 13/7/1380 مبلغ 5 میلیون دلار وام ارزی از شعبه آتی بانک صادرات برای تکمیل پروژه ساختمانی سبحان دریافت می‌کند اما در معامله‌ای صوری بابت زمین، مبلغ یاد شده را بابت ثمن معامله به فروشندگان (خانواده‌های س و خ) منتقل می‌کند و در نهایت این پول، صرف خرید سهام موسسه می‌شود. در این جریان، آقایان س و خ بابت تامین وثیقه وام ارزی دریافت شده از بانک صادرات، مبلغ 5 میلیارد و 200 میلیون تومان اوراق مشارکت خریداری شده توسط موسسه اعتباری توسعه را به عنوان وثیقه در شعبه آتی بانک صادرات ودیعه گذاشته‌اند در حالی که این اقدام منجر به خروج بخشی از دارایی‌های موسسه اعتباری توسعه شده و خلاف قانون صورت گرفته است.

تسهیلات به اقوام و نزدیکان

براساس بخشنامه‌ای که بانک مرکزی در تاریخ 18/5/88 ابلاغ کرد، سقف تسهیلات اعطایی به هر یک از اشخاص حقیقی نباید بیشتر از یک درصد مانده حساب سرمایه موسسه باشد که این موضوع درموسسه اعتباری توسعه رعایت نشده است. از جمله اینکه تسهیلات پرداختی به آقای (خ‌ـ خ) خارج از سقف‌های مجاز تعیین‌شده توسط بانک مرکزی بوده است.

تسهیلات خانواده آقای خ

خانواده آقای (خ ـ خ) که رئیس هیات‌مدیره موسسه بوده است، در مجموع 14 میلیارد و 514 میلیون ریال از موسسه اعتباری توسعه تسهیلات دریافت کرده‌اند که مبلغ 10 میلیارد ریال مربوط به تسهیلات دریافتی شرکت «ایران کارپیر» بوده است و نکته جالب این است که مالکان این شرکت از اعضای اصلی هیات‌مدیره موسسه بوده‌اند. اما تسهیلات اخذشده به حساب آقای (خ ـ خ) واریز شده است.

تسهیلات خانواده آقای س

مجموع مانده تسهیلات اعطایی به خانواده آقای س مبلغ 7 میلیارد و 800 میلیون ریال بوده که 5 عضو خانواده آقای س آن را به صورت قرارداد جعاله خدماتی و قرض‌الحسنه ویژه دریافت کرده‌اند.

تسهیلات خارج از حد شرکت‌ها

در میان شرکت‌هایی که از موسسه اعتباری توسعه تسهیلات دریافت کرده‌اند، چهار شرکت بیشترین سهم را دارند. شرکت‌های ساج‌کالا، آرمه‌دشت، برج‌آوران ابنیه و انفورماتیک ایرانیان شرکت‌هایی هستند که نام آقایان (خ ـ خ) و (ش ـ س) در هیات‌مدیره آنها وجود دارد. اما در این میان نام آقای (ر - ت- گ) و خانواده‌اش به واسطه دریافت 24 فقره تسهیلات در مقابل وثیقه سهام شرکت لاستیک دنا و دومورد تسهیلات با وثیقه ملکی، بیش از دیگران به چشم می‌خورد. نکته نگران‌کننده، این بوده است که مجموع تسهیلات اعطایی به سهامداران عمده، بستگان و شرکای تجاری هیات‌مدیره، حدود 53 درصد کل مانده تسهیلات اعطایی موسسه تا پایان روز 22/3/79 بوده است.

تسهیلات خانوادگی روسای شعب

به دلیل محدودیت‌هایی که بانک مرکزی برای پرداخت تسهیلات به افراد ایجاد کرده، موسسه اعتباری توسعه به شکلی گسترده اقدام به اعطای تسهیلات به صورت خانوادگی کرده است. به طور مثال در شعبه شیراز موسسه اعتباری توسعه، تعداد 18 فقره تسهیلات در سال‌های 80 و 81 به خانواده‌آقای (میر ـ ط) پرداخت شده است. همچنین تعداد 16 فقره تسهیلات به اعضای خانواده (آقای خ) در شعبه جمهوری پرداخت شده و در همین حال خانواده آقای (سید ـ ب) 7 فقره تسهیلات از شعبه میدان مادر موسسه اعتباری توسعه دریافت کرده‌اند. یکی از اعضای خانواده آقای سید ـ ب زمانی که وام 70 میلیون تومانی را دریافت کرده. دو ساله بوده و دیگر اعضای این خانواده زمان دریافت تسهیلات، 10 ‌ساله و 9 ساله بوده‌اند.

خانواده‌آقای گ

تعداد افراد وابسته به آقای (ر ـ ت ـ گ) که از موسسه تسهیلات دریافت کرده‌اند، 14 نفر است که شامل دختران، پسران و عروسان و دامادهای این فرد است. برخی افراد این خانواده دو بار تسهیلات گرفته‌اند که جمع تسهیلات دریافتی توسط افراد این خانواده 25 فقره به ارزش 8/2 میلیارد تومان بوده که به فاصله 12 روز دریافت شده است. آقای (گ) این مقدار تسهیلات را صرف خرید سهام شرکت دنا کرده و همین سهام، پشتوانه و وثیقه دریافت تسهیلات آتی قرار گرفته است. نکته جالب این است که در پرداخت تسهیلات به آقای گ و اعضای خانواده‌اش، فرم‌های قرارداد جعاله تکمیل‌شده و سفید و بدون امضای مسوولان شعبه بوده و آقای گ در همه موارد، ضامن دریافت تسهیلات بوده است.

خلاف بخشنامه بانک مرکزی

برخلاف بخشنامه بانک‌مرکزی که در مورد انتقال سرفصل‌های سررسید گذشته و معوق صراحت دارد، موسسه اعتباری توسعه این موارد را در سرفصل تسهیلات جاری خلاصه دفتر کل موسسه ثبت کرده است. نکته جالب این است که موسسه اعتباری توسعه به صورت کاملا عادی، تسهیلات اعطایی به وابستگان را تمدید کرده و در رایانه، تاریخ جدید قرارداد را ثبت و بعضا برای اینگونه تسهیلات جریمه‌ای در نظر نگرفته است. به این‌ترتیب، مدیران موسسه با نمایش ارقام غیرواقعی مطالبات معوق و سررسید گذشته در خلاصه دفتر کل، سعی داشته‌اند وضع موسسه را مطلوب نشان داده تا حد امکان از تاثیر کاهنده آن بر نسبت کفایت سرمایه بکاهند. نشان بر آن نشان که در سال 1383، موسسه اعتباری توسعه بیش از 8/17 میلیارد تومان مطالبات معوق داشته است.

سود و زیان موسسه

براساس گزارش ارائه‌شده در سال‌های 1382 تا 1384 نتیجه عملیات پولی، بانکی و ارزی موسسه اعتباری توسعه با زیان همراه بوده اما در سال 1382، 9/83 میلیارد ریال سود غیرواقعی و مغایر با ضوابط اعلام شد. در سال 1383 نیز با استفاده از روش تجدید ارزیابی شرکت سرمایه‌گذاری توسعه و ساختمانی برج‌آوران و در سال 1384 با احتساب درآمد حاصل از فروش سهام همین شرکت در سال 1385 با تسری آن، به‌طور غیرواقعی، نتیجه عملیات موسسه را سود نمایش داده و از محل سپرده مشتریان، سود واهی را میان سهامداران تقسیم کرده‌اند. مدیران موسسه اعتباری توسعه با اشراف به زیان سال 1383، برای پوشش زیان عملیاتی قصد خرید و فروش صوری املاک بین چند شرکت زیرمجموعه برج‌آوران ابنیه داشتند که این موضوع باعث ارسال نامه‌ای توسط ناظران بانک‌مرکزی به موسسه شده است. به این ترتیب، موسسه اعتباری توسعه در سال 1383 زیانی معادل (58133) میلیون ریال داشته است.

زیان سال 84

به استناد صورت‌های مالی منتهی به 1384، وضعیت سود و زیان موسسه اعتباری توسعه زیانی معادل (142848) میلیون ریال بوده است.

عدم رعایت کفایت سرمایه

موسسه اعتباری توسعه از سال 1379 تا سال 1384 نسبت کفایت سرمایه را رعایت نکرده و بنابراین ثبت یادشده در این مدت به‌شدت کاهش یافته و ریسک قابل توجهی برای ادامه فعالیت این موسسه رقم زده است. گذشته از آن، اعطای 50 درصد تسهیلات موسسه به سه گروه از افراد وابسته یعنی شرکت‌های وابسته به ارکان و سهامداران، خانواده آقای(گ) و شرکت‌های وابسته و شرکت برج‌آوران، بیانگر بالا بودن ریسک تمرکز در این موسسه اعتباری است. در عین حال تسهیلاتی که به سه گروه یاد شده پرداخت شده بیش از 18 برابر سرمایه موسسه بوده است.

تخلف از قوانین

قرائت گزارش مورد اشاره، زوایای زیادی از تخلف‌های گسترده مالی، اداری و قانونی در این موسسه مالی اعتباری را مشخص می‌کند. بخش مهمی از این تخلف‌ها، مربوط به قوانین پولی و بانکی است. از جمله اینکه نقل و انتقال دارایی‌ها بدون توجه به دستورات بانک مرکزی و هیات انتظامی بانک‌ها صورت گرفته یا اینکه بخش مهمی از اوراق مشارکت و دارایی موسسه نزد آقای (خ-خ) نگهداری شده است.

برخی از جرائم و تخلفات اعضای هیات‌مدیره سابق موسسه

تخلفات در نحوه افزایش سرمایه

احتساب سود غیرواقعی و موهوم و پرداخت آن به سهامداران

تصرف در وجوه موسسه به منظور پرداخت سود و اعطای تسهیلات خلاف واقع

دخالت در اداره امور شرکت‌های سرمایه‌پذیر موسسه بدون داشتن اختیار و نمایندگی از طرف موسسه، عدم پذیرش نمایندگان موسسه در شرکت‌های مذکور و جلوگیری از اقدامات موسسه که به منظور اصلاح ساختار مالی موسسه الزامی بوده‌است.

اعطای تسهیلات خارج از حد مجازهای مقرره و خلاف ضوابط و مقررات مربوطه و افزایش ریسک موسسه

عدم رعایت ضوابط و مقرررات حاکم بر اداره موسسه و شرکت‌های سرمایه‌پذیر

اعطای گسترده تسهیلات به اقوام، خویشان و وابستگان هیات مدیره