در سوره روم چنین آمده است : ثمّ کان عاقبة الذین اءساءوا و السّوى ان کذّبوا بایات اللّه و کانوا بها یستهزءون (1) و غالب مفسران آن را به این گونه تفسیر مى کنند که پایان و عاقبت کسانى که معصیت مى کنند تکذیب آیات الهى است یعنى ان کذّبوا... را اسم ، کان ، و موخر و عاقبة ... را خبر آن و مقدم مى گیرند کان تکذیب آیات اللّه عاقبة الذین ... .

اعتبار روانى و نفسانى نیز با چنین تفسیرى مساعد است زیرا تجربه نشان داده است که انسان معصیت کار گام به گام به خطر مهم نزدیک مى شود و تدریجا سر از کفر در مى آورد، یعنى پس از ارتکاب مکرر گناه عادى ، حریم شریعت در نظر او شکسته مى شود و اصل دین الهى و حدود آن در دل و جان او از هیبت مى افتد و از سلطنت و حاکمیت بر روان او عزل مى شود تا حدى که گویا اصلا شریعتى در کار نیست و خبرى از آسمان نیامده و وحیى نازل نشده است .

ممکن است از تعبیر به و کانوا یعتدون در آیه 112 از سوره مبارکه آل عمران که می فرماید: ضُرِبَتْ عَلَیهِمُ الذِّلَّةُ أَینَ مَا ثُقِفُوا إِلَّا بِحَبْلٍ مِنَ اللَّهِ وَحَبْلٍ مِنَ النَّاسِ وَبَاءُوا بِغَضَبٍ مِنَ اللَّهِ وَضُرِبَتْ عَلَیهِمُ الْمَسْکَنَةُ ذَلِکَ بِأَنَّهُمْ کَانُوا یکْفُرُونَ بِآیاتِ اللَّهِ وَیقْتُلُونَ الْأَنْبِیاءَ بِغَیرِ حَقٍّ ذَلِکَ بِمَا عَصَوْا وَکَانُوا یعْتَدُونَ استفاده شود که معصیتى انسان را به چنین عاقبت شوم مبتلا مى کند که با اعتدا یعنى تعدى و هتک حرمت همراه باشد به ویژه هتک حرمت به رهبر دینى و آسمانى نظیر این که به پیامبر بگوید: سخن شما را مى شنوم ولى گوش نمى دهم ، سمعنا و عصینا (2) چنین اعتدایى زمینه کفر یا عین کفر است .

رسول گرامى مى فرماید: اى بندگان خدا از غور در گناهان و از کوچک شمردن آن بپرهیزید زیرا گناه سبب چیرگى ذلّت (سستى و ضعف در اراده ) بر انسان گنه کار مى شود، تا این که او را در گناهى بزرگ تر وارد مى سازد و پیوسته ایت ذلّت

و سستى در اراده و ارتکاب گناهان بزرگ ، ادامه یابد، تا این که سر از ردّ ولایت وصى علیه السلام و دفع نبوت نبىّصلى الله علیه و آله بر مى آورد و هم چنان ادامه مى یابد تا به بزرگ ترین گناه ، یعنى انکار توحید و الحاد در دین خدا منجر مى شود.(3)

------------

1. سوره روم ، آیه 10

2. سوره بقره ، آیه 93.

3. تفسیر صافى ، ج 1، ص 123، با تحریر و تبیین اندک

تنظیم برای تبیان: گروه دین و اندیشه_شکوری